Sufjan Stevens & The Illinoisemakers · Paradiso · donderdag 27 oktober 2005 · €13

Anderhalf jaar geleden stond Sufjan Stevens nog in zijn zielige uppie in de bovenzaal van Paradiso met een banjo om z'n hals naast een zelfgetekende kaart van Michigan. Beeld je nu het andere uiterste in en je hebt precies de opkomst van Sufjan en zijn band The Illinoisemakers vorige week in de grote zaal: vijf heren en dames in cheerleader-kostuum sprongen rond op het podium, elk met een knaloranje hoofdletter "I" op hun shirt. Sufjan himself maakte het met zijn krankjoreme 'stars & stripes'-kostuum zelfs nog iets bonter. Als opener zong iedereen in louterende samenzang de speciale (en schitterende) 'theme song': "It's part of the act, the 50 states. Pack up your bags, it's never too late!".

De toon was gezet voor een weelderige show - geheel in lijn met Sufjan's laatste worp Illinois. Ik had nog wel mijn bedenkingen hoe ze de barokke huiskamerknusheid van dat album zouden kunnen vertalen naar het podium, maar wat ik zag was bijzonder mooi en zeer overtuigend. En natuurlijk niet overal zo dolkomisch als Sufjan en zijn Illinoisemakers zo met hun rare pakjes en dansjes leken uit te stralen. Juist het feit dat deze bonte verzameling mensen met speels gemak wisselden tussen uitbundige en ingetogen songs, of vaak zelfs beide uitersten in één song samenbrachten, was zeer indrukwekkend. Hoe bijvoorbeeld prijsnummer Chicago golfde tussen nagelbijtende kalmte en bijna hysterische uitgelatenheid, hoe Predatory wasp van bezwerend gitaargetokkel geleidelijk overvloeide in uitbundige samenzang, ik had het nog nooit eerder gezien. Het enthousiasme van de band was aanstekelijk: niet alleen het massale publiek (Paradiso was uitverkocht, dat tegenover de paar handenvol mensen vorig jaar), ook Sufjan zelf beëindigde elk nummer wild springend en klappend alsof hij iedereen in het publiek persoonlijk wilde bedanken.

Tegen de helft van het optreden vertrokken de bandleden één na één naar achter het podium, en bij terugkomst waren de cheerleaderpakjes verruild voor gewone outfits en was het gedaan met de kolderieke formatiedansjes. Niet dat het optreden er minder door werd, er werd alleen even afgestapt van het Illinois-thema om stiekem wat oudere songs te spelen. Ondermeer mijn absolute Sufjan-favoriet All the trees of the field will clap their hands, één van de vele hoogtepunten van de avond.

Na afsluiter Seven swans was het natuurlijk nog niet bekeken, en nadat het publiek minutenlang zijn handen blauw had geklapt stormden Sufjan en band weer in hun Illinois-outfits terug het podium op, compleet met Superman-opblaasfiguur die ook nog even een squeaky woordje mocht zeggen, om vervolgens een 'human pyramid' te bouwen en daarna de absolute knaller van de avond in te zetten: The man from Metropolis will steal our hearts. Hoe een nummer over Superman niet verzandt in lachwekkende ironie maar het absoluut beste nummer van de hele avond wordt, probeer het maar eens. Nadat Superman de zaal in werd geslingerd en het applaus niet ophield kwam Sufjan in zijn eentje (op sokken) nog even terug, speelde het prachtnummer Romulus en liet de zaal daarna achter na een wonderlijk, kleurrijk, memorabel optreden.